فولاد ضد زنگ (استنلس استیل)
فولاد ضد زنگ مقدار مشخصی از آلیاژهای خاصی را در
ترکیب خود دارد که منجر به مقاومت دربرابر خوردگی میشود
از این رو به فولادهای زنگ نزن (Stainless Steel) معروف است.
عامل اصلی مقاومت به خوردگی در فولادهای ضد زنگ معمولی حداقل 11 درصد کروم میباشد.
ویژگیهای بارز آلیاژهای ضد زنگ:
شکلپذیری عالی
چقرمگی (مقاومت مواد در برابر شکست در اثر اعمال تنش) زیاد در دمای اتاق (دمای پایین)
مقاومت در برابر پوسته شدن، اکسایش و خزش در دمای بالا
فولادهای ضد زنگ جزو فولادهای آلیاژی حاوی مقادیر قابل توجهی از کروم میباشند، حداقل مقدار کروم 11 درصد میباشد و برای ضد نزدن حداقل مقدار مورد نیاز از کروم 11% است.
عنصر کروم آلیاژی مقاوم به خوردگی فولادهای زنگ نزن است که با تشکیل لایه محافظ از اکسید کروم روی سطح فولاد ضد زنگ، مقاومت در برابر زنگزدگی را بهبود میدهد. از وظایف کروم تحت شرایط مساعد حفاظت از فولاد در برابر مواد و محیطهای خورنده است. در واقع از ترکیب فلز پایه (آهن) با حداقل 11 درصد کروم (Cr) فولاد ضد زنگ ساخته میشود.
از دیگر عناصر بکار رفته در ترکیب فولادهای ضد زنگ میتوان به مولیبدن و نیکل اشاره نمود، نیکل در انعطافپذیری به فولاد ضد زنگ کمک میکند.
عملکرد محافظت لایه کروم هنگام بریدن یا خراش فولاد ضد زنگ بدین گونه است که کروم در سطح فولاد زنگنزن سریع اکسید شده و فیلم اکسید ناحیه آسیبدیده را بازسازی میکند. با توجه به این خاصیت خود ترمیمی Self healing فولاد را ضد زنگ یا استنلس Stainless میگویند.
مقاومت در مقابل خوردگی آلیاژ آهن ـ کروم برای اولین بار توسط متالوژیست فرانسوی پیر بارتیه Pierre Berthier کشف شد.
آیا فولاد ضد زنگ (استنلس)، زنگ میزند؟
اینکه فولاد ضد زنگ، زنگ نمیزند یک تصور نادرست است، فولاد ضد زنگ نوع 304 در هوای مرطوب دریایی یا داخل آب راکد، زنگ میزند، شرایط مساعد برای این نوع ضد زنگ محیطهای غیرآلوده و آب شیرین یا آب دریا میباشد. نوع محیط و ترکیب شیمیایی فولاد از عوامل مؤثر در زنگزدگی و خوردگی حفرهای فولاد میباشد.
بر همین اساس اگر محیط دارای اسید یا بخار اسید باشد، آسان درب (تولیدکنندهی دربهای ایمن ساختمان) از ورق استنلس استیل گرید 316 استفاده میکند.
...